Wkb-processen, van theorie naar praktijk

De invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is gekoppeld aan de invoeringsdatum van de Omgevingswet. Met de vaststelling van de ingangsdatum van deze wet in de Tweede Kamer is 1-1-2023 een stap dichterbij gekomen. Het is nu nog wachten op de goedkeuring van de Eerste Kamer. Om de Wkb goed in de organisatie te laten landen heeft de VNG een standaard stappenplan opgesteld. Dat geeft zicht op wat je te doen hebt, het zegt nog niks over hoe je dat aanpakt.

Stappenplan vertalen naar praktijk met werkplaats-methode

Eén van de stappen uit het VNG-stappenplan is het inrichten van de processen. De Wkb vraagt om nieuwe processen voor het behandelen van de melding technische bouwactiviteit, de informatieplicht afwijking BBL (Besluit Bouwwerken Leefomgeving) en de gereedmelding. Daarnaast zijn er nog de informatieplichten start en einde bouw. Deze komen in grote mate overeen met de huidige processen voor de melding start en einde bouw.

Voor de nieuwe processen heeft de VNG standaarden ontwikkeld. Deze vormen een goed uitgangspunt om je eigen gemeente specifieke proces op te zetten. Dan heb je een mooi theoretisch model, dat moet nog wel vertaald worden naar de praktijk. Om dit handen en voeten te geven adviseer ik om de systematiek van de werkplaatsen te gebruiken, zoals die bij de Omgevingswet ook ingezet worden. De werkplaats is erop gericht zo concreet mogelijk inzicht te geven aan de betrokken collega’s hoe de wereld er na de invoering van de Wkb uit ziet. Ik neem jullie graag mee in de wijze waarop ik deze werkplaats vormgeef.

Voorbereiding

Denk goed na over wie je wilt betrekken bij de werkplaats. In het proces komen verschillende rollen terug. Het is goed om per rol meer dan 1 collega uit te nodigen. Daarmee wordt de kennis verbreed en creëer je gelijk draagvlak bij een bredere groep. Vergeet ook HR niet mee te nemen in het team. De HR-adviseur kan met name op de competenties focussen. Plan de afspraken ruim van tevoren en bij voorkeur fysiek.

Als het team bekend is en de afspraken zijn gepland, kun je aan de inhoudelijke voorbereiding beginnen. Vraag daarvoor aan de casemanagers vergunningen een sprekende casus op, bij voorkeur een bouwwerk (in gevolgklasse 1) dat al gerealiseerd wordt zodat de betrokken collega’s een goed beeld hebben. Voor de ondersteuning van je werkplaats heeft het de voorkeur om het proces al globaal in te richten in je VTH-systeem.

Doorlopen processen

Op basis van de casuïstiek en aan de hand van het ingerichte VTH-systeem doorloop je het proces. Deze stap is erop gericht kennis op te doen over het proces en de werkwijze en daarmee de basis voor de volgende stap.

Verdiepende gesprekken

Tijdens de verdiepende gesprekken bespreek je per rol wat de impact is van de Wkb. Hierbij kijk je per processtap wat deze stap betekent voor de:

• werkzaamheden; welke werkzaamheden vervallen en wat komt er nieuw bij;
• werkafspraken; welke werkafspraken moeten er gemaakt worden om het proces goed te laten lopen. Denk hierbij ook aan afspraken over doorlooptijd en taakverdeling;
• kennis en competenties;
• capaciteit, op basis van de nieuwe en vervallen werkzaamheden en de werkafspraken kun je een calculatie maken van de impact op de benodigde capaciteit.

Functie-puzzel

Op basis van een goed inzicht in de impact per rol kan de functie-puzzel gelegd worden. Welke rol koppel je aan welke functie. Hierin is het zoeken naar de logische combinaties met de huidige werkzaamheden en de juiste competenties. De Wkb zorgt er bijvoorbeeld voor dat de rol van toezichthouder verschuift van buiten op de bouwplaats naar een administratieve toets achter het bureau. Wat betekent dat voor de positionering van deze werkzaamheden.

Integratie en vervolg

De laatste stap in de werkplaats is de integratie en het bepalen van de vervolgstappen. Als duidelijk is wat de impact is op de verschillende functies in de organisatie wordt aan de betreffende collega’s gevraagd aan elkaar te presenteren hoe het werk eruit gaat zien na de invoering van de wet en wat er in de toekomst anders gaat. Hierbij worden eventuele overlap of hiaten in beeld gebracht. De vraagstukken die op dat moment nog open staan, geven zicht op hoe het vervolg eruit moet zien. Deze vervolgstappen kunnen bijvoorbeeld bestaan uit het opdoen van kennis en vaardigheden, het maken van werkafspraken en het inregelen van evaluatie en bijstelling.

Tot slot

Het is aan te bevelen in deze aanpak ook de omgevingswetprocessen voor vergunningen, toezicht en handhaving mee te nemen. Zo krijg je zicht op de hele keten. Van initiatief tot en met realisatie van een bouwwerk.  En kun je integraal kijken naar het effect van de Omgevingswet en de Wkb op de organisatie.