Invoering Omgevingswet: Schagen stuurt op geluk

Hoe gaat gemeente Schagen aan de slag met de Omgevingswet? Programmamanager Mirjam Smakman vertelt:

Hoe ver ben je?

Enerzijds heel ver. Maar evengoed kun je zeggen dat we nog helemaal aan het begin staan.

Verklaar je nader…

We zijn nog niet gestart met een Omgevingsvisie of Omgevingsplan, dus daarbij staan we nog aan het begin. Wel zijn we al langer bezig met verschillende projecten die allemaal op de een of andere manier verwant zijn aan de Omgevingswet. Specifiek voor Schagen is dat het geluk van onze inwoners en ondernemers centraal staat in het beleid; we sturen op geluk.

“Het logisch gevolg is dat de initiatiefnemers centraal staan. Zij staan aan het roer en de gemeente faciliteert.”

Wij hebben natuurlijk goed gekeken naar de factoren die bijdragen aan geluk. Waar moet je op focussen? Uit onderzoek blijkt dat mensen die participeren gelukkiger zijn, net als mensen die trots zijn op hun woonplaats en vertrouwen hebben in de gemeente. Dat past in de Omgevingswet, de rechter toetst straks of er voldoende participatie is geweest. We werken ook met de informele aanpak, bij bezwaren of beschikkingen gaan we het gesprek aan, in plaats van meteen een formele brief te sturen.

Wat doe je in het ruimtelijk domein?

We werken sinds 2015 met de Reisgids voor ruimtelijke ontwikkelingen. Deze reisgids leidt een initiatiefnemer op een vlotte en overzichtelijke manier langs een aantal essentiële stappen in het proces. Of het nu gaat om een aanvraag voor een omgevingsvergunning of een verzoek om wijziging van het bestemmingsplan.

“Deze stappen zijn ook allemaal gebaseerd op gezond boerenverstand met vragen als: ‘heeft u met uw buren gesproken over uw ideeën’ en ‘op welke manier houdt uw ontwerp rekening met de omgeving’.”

De gemeente is – waar nodig – bereid af te wijken van het bestemmingsplan. En we bieden iedere initiatiefnemer een gratis consultgesprek aan. Dit consultgesprek kan worden gebruikt om bijvoorbeeld de formele procedure voor de omgevingsvergunningsaanvraag uit te leggen of regelgeving van andere overheden toe te lichten.

Een poosje geleden was er nog iemand met een plan voor een uitbreiding aan zijn woning. Door van het begin af mee te denken en vragen te stellen is er een ander plan uitgekomen. Weliswaar voldeed het niet helemaal aan het bestemmingsplan, maar het zag er een stuk beter uit. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het niet altijd meer lukt om met elke indiener van een plan een consultgesprek te houden, soms is er geen tijd voor. Jammer, want de tijd die je aan de voorkant investeert haal je er aan de achterkant dubbel uit. Minder bezwaren, minder procedures. We zijn weer bezig om onze processen tegen het licht te houden, en dan hebben we het daar ook over. Op het gebied van digitalisering zijn we bezig met het project Basis op Orde. Een kaart waarin we alle beschikbare gegevens ontsluiten. Dat is niet exact wat er allemaal moet gebeuren voor de Omgevingswet, maar helpt zeker.

Allerlei projecten inderdaad, maar wat is je route naar de invoering van Omgevingswet?

We zijn gestart met een inventarisatie, wat doen we allemaal dat valt onder de Omgevingswet? Ook hebben we Summerschools georganiseerd voor de collega’s om kennis te maken met de Omgevingswet. Verder zijn we met een aantal stellingen in onze koffer op pad gegaan richting de raads- en commissieleden. Deze stellingen, over rol en ruimte voor de raad bij de nieuwe Omgevingswet, vormden de basis voor een Lagerhuisdebat.

Als vervolgstap hebben we eerst overwogen om met de raad te inventariseren wat de ambitie is. Maar gaandeweg vragen we ons af wat zo’n ambitietraject zou opleveren bovenop alles wat er al is, zoals de strategische visie, het programma Bewegen naar de klant en een visie op dienstverlening. We zijn al een gemeente die inwoners centraal stelt, die ruimte wil geven. Hebben we op dit moment niet al voldoende? En kunnen we niet beter aan de slag gaan en dan kijken wat de gevolgen zijn voor de op te stellen visie?

“We zijn nu van plan om te gaan werken met vier projectopdrachten: Anders werken, Digitalisering, Organisatie en processen en Beleid en regelgeving. Elk project krijgt een eigen projectleider. Zelf ben ik trekker van Beleid en regelgeving. “

Hoe pak je dat aan?

Onze gemeentesecretaris wil graag een lerende aanpak. Leren van pilots en zo komen tot een Omgevingsplan en een Omgevingsvisie. Ik worstel er een beetje mee omdat het vrij abstract is. Wat moet ik straks opleveren? Het is een stuk gemakkelijker om een bureau in te huren en samen met bewoners te werken aan een visie. Dat is op een bepaald moment klaar. Maar dit is wel interessanter. We zijn begonnen met een experiment op een bedrijventerrein waar een nieuw bestemmingsplan voor moet komen. Eerst hebben we met ondernemers en omwonenden die dat wilden, één op één gesprekken gevoerd over hun wensen. Dat was tijdrovend en ook interessant. De input hebben we in stellingen tegenover elkaar gezet en besproken op een plenaire avond. De opbrengst hebben we gedeeld met de commissie en de raad. Nu gaan we beginnen met schrijven, dat doen we op de gemeentewerf die op datzelfde bedrijventerrein is gevestigd. Ondernemers gaan meelezen tijdens het schrijven. We zijn er redelijk blanco aan begonnen, en tijdens de rit blijkt er een aantal lastige belangentegenstellingen te zijn. We hebben ervan geleerd hoe je zo’n groot participatietraject opzet, en hoe je die gesprekken kunt voeren. En ook, dat ruimte uiteindelijk wordt begrensd.

“Ik weet nu nog niet of het handiger was geweest om meer kaders aan de voorkant mee te geven. We wilden zo open mogelijk het proces in en hiervan vooral leren. “

Bron: VNG

Bekijk ook de praktijkervaringen van Hilversum en Zaanstad:

Programmamanager Omgevingswet Zaanstad deelt praktijkervaring

Gemeente Hilversum deelt praktijkervaring invoering Omgevingswet

Invoering Omgevingswet: Schagen stuurt op geluk

Geplaatst in

Delen

Plaats een reactie