Waar is de cultuurverandering gebleven?

Over cultuurverandering is al veel geschreven; een andere werkwijze in “de geest van de Omgevingswet” staat of valt met de cultuur van overheden [1]. Zonder cultuurverandering zou de implementatie volgens sommigen geldverspilling [2] zijn en er is een ‘cultuurschok’ nodig om deze te bereiken [3]. Nu de stofwolken zijn neergedaald blijken veel gemeenten de Omgevingswet op te pakken als een technische wetgevingsoperatie.

Weinig sprake van cultuurverandering

Van cultuurverandering als belangrijkste opgave blijkt maar weinig. En dat is eigenlijk wel begrijpelijk. Want wat was cultuurverandering ook alweer? ‘Niet alles dicht regelen, maar ruimte bieden voor initiatieven. Van ‘nee tenzij’ naar ‘ja mits’ en integraal in plaats van sectoraal. De minister noemde vorig jaar in een brief aan de Tweede Kamer [4] dat het nieuwe stelsel zelf een cultuurverandering betekent. En uiteraard is het verminderen van de hoeveelheid wetten en het integreren van beleid een opmaat voor een betere dienstverlening.

Mensen bepalen de cultuur binnen een organisatie

Maar is de essentie van cultuurverandering niet gelegen in mensen? In ambtenaren die begrijpelijke taal spreken, faciliteren in plaats van bepalen? In gevoel voor ‘hostmanship’? In een ander rolbesef? Vraagt de Omgevingswet niet ook om medewerkers met andere drijfveren? En welke uitdaging ligt er dan? De match tussen wat je als overheid wilt zijn en de mensen die dat vervolgens moeten uitdragen is van elementair belang en verdient bij de invoering van de Omgevingswet aandacht. Ook bij het aanstellen van de vaak ‘blauwe’ [5] kwartiermakers. Een groen-gele kwartiermaker zou wel eens andere accenten kunnen leggen die uiteindelijk doorslaggevend blijken. Ik pleit voor een herwaardering van de broodnodige cultuurverandering en het besef dat de Omgevingswet zonder cultuurverandering inderdaad oude wijn in nieuwe zakken is.

Meer informatie?

Vragen? Bel me gewoon via 023-5471913. Of stuur me een e-mail: marcdouma@kcomgevingswet.nl.

Bronnen

[1] Uit het rapport “Pionieren met de Omgevingswet.” van 15 december 2016

[2] https://www.gebiedsontwikkeling.nu/artikelen/implementatie-omgevingswet-zonder-cultuurverandering-geldverspilling/

[3] http://www.omgevingswetloket.nl/cultuurverandering/

[4] Brief minister infrastructuur en milieu, 6 oktober 2017
herplanning stelselherziening omgevingsrecht en reactie op BIT-advies

[5] Management drives gebaseerd op kleurentheorie van Graves