Gemeente wil geen distributiecentrum maar hoe houd je het tegen?

Gemeenten moeten steeds sneller en proactief kunnen reageren op ontwikkelingen. Een recent voorbeeld illustreert dit. Jaren geleden biedt een gemeente mogelijkheden voor een kleinschalig en gevarieerd bedrijventerrein maar daar is weinig animo voor. Door de opkomst van grote distributiecentra ligt er nu echter een vergunningaanvraag voor een grootschalig distributiecentrum met de daarbij horende extra verkeersdruk. Ten tijde van de ontwikkeling van het bestemmingsplan waren dergelijke centra niet in beeld en daarom niet uitgesloten. Het bestemmingsplan maakt dit nu – tegen de wil van de gemeente in – helaas wel mogelijk. Het is dus zaak ontwikkelingen tijdig in ruimtelijke plannen te verwerken. Dat kan bijvoorbeeld via een voorbereidingsbesluit en vervolgens ‘parapluplan’.

Actualisering komt er vaak niet van

Tot nu toe wordt de ruimtelijke ordening geregeld in de vele gebiedsgerichte bestemmingsplannen. Deze plannen worden veelal pas na 10 jaar herzien. Uiteraard kunnen de plannen eerder geactualiseerd worden maar in de praktijk komt dat er vaak niet van. Afwijking van de soms verouderde plannen is mogelijk op basis van projectafwijkingsbesluiten (op grond van artikel 2.12, lid 1, onder a, onder 3 Wabo). Grote wijzigingen moeten – al dan niet via een voorbereidingsbesluit – in een plan verwerkt worden.

Actualisering met Omgevingswet eenvoudiger

De Omgevingswet introduceert een nieuwe werkwijze. Het gemeentelijk grondgebied wordt in één allesomvattend omgevingsplan gereguleerd. Dat plan bevat alle regels voor (delen van) het grondgebied. Nieuwe ontwikkelingen kunnen op ieder moment gebiedsgericht maar ook thematisch in het plan worden verwerkt. Er hoeft dus niet een bestemmingsplan herzien te worden met daarin alle ruimtelijke aspecten en onderwerpen. Er kunnen regels voor een specifiek thema worden toegevoegd of geactualiseerd.

Proactieve actie gewenst

Het is zaak dat gemeenten zich beraden op de wijze waarop zij de transitie van de huidige bestemmingsplannen (het ‘tijdelijke’ omgevingsplan’) naar het volledig vernieuwde Omgevingsplan aanpakken. Welke actuele thema’s spelen er in de gemeente en vragen mogelijk om proactieve acties? Dat kan dan bijvoorbeeld via een (themagewijze) wijziging van het omgevingsplan geregeld worden. Bijvoorbeeld voor de ontwikkeling van een nieuwe bouwlocatie, maatregelen voor verduurzaming en energietransitie, transformatie van agrarische gebieden, faciliteren of juist verbieden van windmolens en distributiecentra.

Regeren is vooruitzien, zeker als het gaat om ruimtelijke ontwikkeling. De Omgevingswet biedt hiervoor nieuwe mogelijkheden. Gemeenten zijn nu aan zet om deze mogelijkheden te vertalen naar hun behoeften in de praktijk.

Vrij naar het artikel in NRC ‘Niemand in Nuenen en Geldrop-Mierlo wil zo’n enorm distributiecentrum. Maar is het nog tegen te houden’