Wat is de Omgevingswet?
De Omgevingswet is de grootste wetmatige verandering die Nederland ooit heeft gekend. De Omgevingswet heeft grote gevolgen voor inwoners, bedrijven en de overheid. Met de Omgevingswet wil de Rijksoverheid onder andere het volgende bereiken:
• het omgevingsrecht bundelen en vereenvoudigen;
• overheden zoals provincies, gemeenten en waterschappen meer ruimte geven om omgevingsbeleid af te stemmen op eigen lokale behoeften en doelstellingen;
• beleid en plannen voor de fysieke leefomgeving op een meer integrale wijze opstellen en uitvoeren;
• snellere en betere besluitvormingsprocessen bij ruimtelijke projecten;
• de betrokkenheid vanuit de samenleving vergroten bij de fysieke leefomgeving en ruimtelijke initiatieven stimuleren en faciliteren;
• een gelijke informatiepositie voor inwoners en overheid en een betere digitale dienstverlening dankzij het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).
Wanneer treedt de Omgevingswet in werking?
In 2015 stemde de Tweede Kamer in met de Omgevingswet, in 2016 de Eerste Kamer. De inwerkingtreding van de Omgevingswet is uitgesteld. Overheden treffen momenteel de voorbereidingen om de organisatie voor te bereiden op de wet.
Voor wie is de Omgevingswet bedoeld?
De Omgevingswet is bedoeld voor iedereen die te maken heeft met de fysieke leefomgeving, dus inwoners, bedrijven en de overheid. Voor al deze stakeholders beoogt de wet positieve gevolgen (zie hieronder).
Wat is het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO)?
Het DSO is een stelsel van verschillende digitale voorzieningen dat de uitvoering van de Omgevingswet moet faciliteren. Het stelsel als geheel moet ertoe leiden dat inwoners en bedrijven en de overheid over dezelfde hoogwaardige digitale informatie beschikken. Of inwoners en bedrijven nou op zoek zijn naar informatie, een omgevingsvergunning willen indienen of de status van hun aanvraag willen bekijken. Het DSO moet het in 2024 bijvoorbeeld mogelijk maken dat initiatiefnemer, belanghebbenden en bevoegd gezag met één klik op de kaart inzicht krijgen in wat er op een bepaalde plek wel en niet kan, welke regels er gelden en welke onderzoeken er nodig zijn. Alle relevante informatie moet betrouwbaar en gemakkelijk beschikbaar zijn voor een goede en snelle besluitvorming.
Wat betekent de Omgevingswet voor burgers en bedrijven?
De maatschappij zal steeds meer gestimuleerd en gefaciliteerd worden door de overheid om bij te dragen aan beleid- en planvorming en eigen ruimtelijke initiatieven te starten. Voor burgers en bedrijven zal er nog meer sprake zijn van één loket dan nu al het geval is. Bovendien is er minder vaak een vergunning nodig en zal het verkrijgen van een vergunning sneller verlopen. Inwoners en bedrijven kunnen online (met behulp van het DSO) steeds meer informatie vinden en zaken zelf regelen.
Wat betekent de Omgevingswet voor de overheid?
De Omgevingswet moet leiden tot een vereenvoudiging van het huidige ‘woud aan regelgeving’. De wet biedt lokale overheden mogelijkheden om beleid, planvorming en uitvoering anders vorm te geven: namelijk op integrale wijze en samen met haar inwoners. Overheidsorganisaties moeten de impact van de Omgevingswet en het DSO op de eigen organisatie in beeld brengen, de eigen ambities voor de wet bepalen, de juridische instrumenten ontwikkelen en de organisatie en diens medewerkers voorbereiden op de nieuwe manier van werken. Dit is een grootschalig project, waar ruim de tijd voor uitgetrokken moet worden. Met name de vereiste cultuuromslag binnen de organisatie is niet te onderschatten: het is lastig om oude en vertrouwde patronen te doorbreken.
Waarmee kunnen gemeenten nu al aan de slag in het kader van de Omgevingswet?
KenniscentrumOmgevingswet.NL heeft op basis van deze vraag een beknopt stappenplan uitgewerkt voor gemeentelijke programmaleiders Omgevingswet. Hierbij wordt ook gebruik gemaakt en verwezen naar de routeplanners die de VNG heeft opgesteld en actueel houdt. In de routeplanners staan activiteiten, welke in een planning zijn gezet.
Hoe blijf ik op de hoogte van alle actuele ontwikkelingen over de Omgevingswet?
Er zijn diverse websites waarbij de Omgevingswet centraal staat. Vanuit het Rijk en gemeenten zijn de volgende websites met name interessant: http://www.omgevingswetportaal.nl/ en http://www.aandeslagmetdeomgevingswet.nl. Daarnaast zijn er websites met een eigen dossier over de Omgevingswet gericht op de rijksoverheid en gemeenten.
Uiteraard kun je ook via de Kennisbank op deze website op de hoogte blijven van al het nieuws over de Omgevingswet, goede praktijkvoorbeelden en interessante achtergronden. Wil je niets missen? Schrijf je dan in voor onze maandelijkse nieuwsbrief met daarin het laatste nieuws en inhoudelijke blogs van onze experts. Daarnaast worden regelmatig congressen georganiseerd over de Omgevingswet. Wij houden ze op deze website voor je bij in onze Agenda.
Waarin onderscheidt KenniscentrumOmgevingswet.NL zich van de vele andere websites over de Omgevingswet?
Het platform verbindt partijen en vakgebieden met elkaar en brengt je in contact met collega’s en experts. KenniscentrumOmgevingswet.NL richt zich op de lokale implementatie van de wet. En dan met name op de impact op de organisatie en medewerkers, bedrijfsvoering, participatie en informatievoorziening. Daarbij wordt ook ruim aandacht besteed aan de benodigde cultuuromslag en aan innovatiemogelijkheden. Voor meer vakinhoudelijke en juridische informatie over de Omgevingswet kun je uiteraard terecht op de vele andere websites over de Omgevingswet.
