2020, bent u op tijd klaar voor de Omgevingswet?

De Omgevingswet begin nu wel heel dichtbij te komen en concreet te worden. Veel gemeenten werken inmiddels aan een Omgevingsvisie en experimenteren met nieuwe vormen van participatie. Belangrijke onderdelen van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) zijn of worden opgeleverd, leveranciers zijn volop bezig met het aanpassen van software en soms zelfs volledig vernieuwen van applicaties. Na de tijd van nadenken over gemeentelijke ambities komt het nu aan op concrete acties om per 1-1-2021 ‘klaar’ te zijn. De grote vraag voor veel gemeenten is echter nog steeds: waarmee?

Showstoppers

De wetgever heeft voor veel onderdelen van de Omgevingswet gelukkig voorzien in soepele overgangstermijnen en -regelingen. Parallel aan het wetgevingstraject wordt ook al jaren gewerkt aan de benodigde informatievoorziening. Die staat inmiddels stevig in de steigers.

Dat zijn lessen die we vanuit het verleden wel geleerd hebben, o.a. van de decentralisaties.

Wat blijft zijn de showstoppers die de bestaande werkwijzen en dienstverlening per 1-1-2021 abrupt verstoren. Bijvoorbeeld omdat huidige standaarden en voorzieningen dan niet meer werken en gemeenten de opvolgers hiervoor in productie moeten hebben.

Minimaal benodigde acties

Er is inmiddels een arsenaal aan instrumenten, handreikingen, roadmaps en overzichten en zelfs een ’Producten en dienstencatalogus Omgevingswet’ voor de implementatie van de Omgevingswet. VNG heeft onder andere een bruikbaar ‘Overzicht minimaal benodigde acties’ opgesteld. Helaas kan dit nog geen absolute, universele en limitatieve actielijst zijn. De acties zijn namelijk sterk afhankelijk van lokale factoren, bijvoorbeeld:

• Wat zijn de huidige werkwijzen en processen en wat moet er veranderen?
• Wat doet de gemeente nog zelf en wat is of wordt straks uitbesteed?
• Wat wil de gemeente met (afwijkingen van) de zogenoemde bruidsschat?
• Wat is het huidige applicatielandschap en is het wenselijk/nodig omdat te herzien?
• Is dit voor de gemeente ook het moment voor deregulering?
• Wat is de status van digitaal zaakgericht werken en archiveren in de processen?
• Wat is de status en kwaliteit van huidige ruimtelijke plannen?

Gemeenten moeten op basis van deze inzichten en keuzes hun eigen acties en planning destilleren.

Focus van ambities naar continuïteit

Net als bij de invoering van de decentralisaties in het sociaal domein maken mooie vergezichten en – al dan niet ambitieuze – ‘archetypen’ plaats voor focus op het borgen van de continuïteit per 1-1-2021. In veel gemeenten heerst inmiddels een onbehaaglijk gevoel van niet zeker weten wat er nu echt voor 1-1-2021 gereed moet zijn en of men wel tijdig klaar is. Het vergt keuzes die gemeenten veelal nog moeten maken, ook voor de aansluiting op het DSO. Om die keuzes te kunnen maken is echter inzicht en overzicht nodig en dat ontbreekt vaak nog. En dan zijn er ook nog tal van acties in de categorie ‘nodig en belangrijk maar (nog) niet wettelijk verplicht’. Ook daar moeten keuzes worden gemaakt. Mede op basis van die keuzes kan een concreet actieplan voor 2020 samengesteld worden.

Uit de praktijk

Maak bij de implementatie onderscheid tussen dat wat persé op 1-1-2021 klaar moet zijn en dat wat eventueel ook nog daarna kan.

Voor aanbestedingen en implementatie van bijvoorbeeld een VTH-applicatie is inmiddels nog maar weinig tijd. Soms zijn er mogelijkheden om nog even met de huidige applicatie door te werken.

Sommige gemeenten besteden bijvoorbeeld het digitaal vastleggen van een bestemmingsplan uit. Bepaal wat je per 1-1-2021 uitbesteedt en wat je zelf doet, en zorg dat je dat dan ook kunt met de nieuwe standaarden.Overweeg de bruidsschat ongewijzigd over te nemen en nog geen vragenbomen voor de top10-activitetiten aan te bieden. Of koop het digitaal vastleggen van toepasbare regels als dienst in. Je hoeft dan niet meteen met software voor toepasbare regels aan de slag.

Actieplan

Telengy ondersteunt gemeenten al vanaf 2017 met actieplannen voor de implementatie van de Omgevingswet en meer specifiek het DSO. Door met betrokkenen in gesprek te gaan ontstaat bij hen het noodzakelijke overzicht en inzicht in impact en keuzes. Op basis daarvan wordt een concreet actieplan met planning op maat gemaakt om op 1-1-2021 zonder verstoringen over te kunnen naar de (nieuwe standaarden en voorzieningen van de) Omgevingswet. En vooral om ontspannen de jaarwisseling te kunnen vieren.

Heeft u een concreet actieplan nodig, neem dan contact op met Ton de Wit.