Financieel model Impact Omgevingswet: zijn we nu in control?

Financieel model VNG

Eind februari heeft de VNG in samenwerking met Deloitte een aantal workshops georganiseerd over het financieel model Impact Omgevingswet. In deze workshops werd een toelichting gegeven op de uitgangspunten en aannames in het model alsmede de toepassing ervan.

Inmiddels zijn bij de meeste gemeenten de kader- en perspectiefnota’s in een ver gevorderd stadium. In hoeverre gaat het model een bijdrage leveren aan meer inzicht in de financiële impact van de Omgevingswet de komende jaren? Of beter gezegd: hoe komen we ‘in control’ ten aanzien van de Omgevingswet?

Scenario’s

Een belangrijk aandachtspunt bij het invullen van het financieel model is welke invoeringsstrategie gevolgd gaat worden. In eerdere blog van Lonia Loozeman “Bepaal de koers en invoeringsstrategie” zijn de verschillende invoeringsstrategieën beschreven. Gemeenten kunnen er voor kiezen om één invoeringsstrategie uit te werken. Echter voor het in beeld brengen van de financiële consequenties is het handiger om twee scenario’s uit te werken. Het bestuur zal immers willen weten welke keuzes zij heeft en welk financieel plaatje hieraan vast hangt. Hierbij kan gekozen worden voor de minimale variant (Consoliderend) en één van de andere varianten die het beste past bij de besturingsfilosofie van de gemeente.

Thema’s

Binnen het financieel model zijn een aantal thema’s opgenomen waaraan een financiële component kan worden opgehangen. De verschillende thema’s zijn:

• Algemene informatie: Als eerste dienen de gemeentegrootte, aantal FTE van de totale organisatie en reeds geraamd bedrag voor de invoering Omgevingswet ingevuld te worden;
• Samenwerking en timing investeringen: Hiermee wordt in beeld gebracht in hoeverre samenwerking met andere gemeenten (bijv. binnen de Omgevingsdiensten) efficiency besparingen kunnen opleveren. Daarnaast dient er een inschatting te worden gemaakt van spreiding van de invoeringskosten over de implementatieperiode (2017-2024);
• Wet- en regelgeving, Instrumenten en Regelbeheer: Ingeschat moet worden wat de structurele kosten zijn voor het bijhouden van een omgevingsprogramma;
• Dienstverlening: Binnen dit onderdeel dient een inschatting te worden gemaakt van de verschuiving in het aantal FTE bij de organisatieonderdelen VTH en planvorming. Daarnaast dient aangegeven te worden hoeveel publiekscampagnes worden gehouden en hoeveel de legesinkomsten omgevingsvergunningen zullen afnemen als gevolg van de invoering van de Omgevingswet;
• Bedrijfsarchitectuur: Hoeveel werkprocessen veranderen er en wat betekent de invoering van de Omgevingswet voor de producten- en dienstencatalogus? Daarnaast dienen de kosten voor de programmamanager en het projectteam in beeld te worden gebracht. En hoe groot is de impact van de invoering van Omgevingswet voor cultuurverandering en het risicomanagement?
• Informatiearchitectuur: En last but not least: Welke impact heeft de Omgevingswet op het zaakgericht werken, ICT en het digitaliseren van informatie?

De hoeveelheid en diversiteit aan thema’s laat al zien dat de financiële impact niet bepaald kan worden in een een-tweetje tussen Ruimtelijke ordening en Financiën. Het raakt vele facetten binnen de gemeentelijke organisatie. Dit betekent voor de ‘financials’ dat zij de organisatie in moeten om de informatie bij verschillende onderdelen binnen de organisatie op te halen en daarmee een volledig financieel beeld te krijgen.

In control?

En als we nu alle thema’s binnen het financieel model hebben ingevuld en ook nog eens een aantal scenario’s hebben uitgewerkt, zijn we dan in ‘control’?

In mijn ogen is ‘in control’ zijn binnen de Omgevingswet niet zozeer dat binnen de verschillende budgetten dekking is en dat alle financiële risico’s worden beheerst. Gezien de “openheid” van de wet moeten we financieel af van het dichttimmeren van de begroting in afgebakende budgetten binnen veel verschillende programma’s, taakvelden en budgethouders. Veel meer zal gekeken moeten worden hoe we de financiële middelen waarover de gemeente beschikt integraal in kunnen zetten voor het doel van de Omgevingswet: een gezonde fysieke leefomgeving. Als ik daar aan toe mag voegen “binnen een gezonde financiële huishouding” dan is daarmee in mijn ogen de Omgevingswet ‘in control’.

Meer weten?
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Angela Verschuren via tel. nr. 06 13 87 65 18 of via e-mail: angelaverschuren@kcomgevingswet.nl.