Omgevingswet als katalysator voor beoogde cultuuromslag

Minder regels en meer gezond verstand
‘Minder regels en meer gezond verstand’ bij ruimtelijke ontwikkelingen. Dat is waar de nieuwe Omgevingswet voor staat, zoals Maarten Hoorn (projectleider bij Platorm 31) terecht constateert. Maar zijn er ook bestuurders die (nu al) gehoor aan deze cultuuromslag durven te geven?

In Nijmegen kwam de ontwikkeling van een nieuwe VINEX-locatie Vossenpels niet van de grond, als gevolg van de economische crisis. Ook de Crisis- en Herstelwet bood geen uitkomst: de aanmeldprocedure zou teveel tijd in beslag nemen. De gemeente gooide het daarom een aantal jaren geleden al over een andere boeg en kwam met een vernieuwend concept: ‘Plant je vlag’.

Plant je vlag
Binnen het project ‘Plant je vlag’ kunnen ongeveer 200 geïnteresseerden grond kopen. Zij kiezen in onderling overleg zelf de plek en grootte van het eigen kavel, het ontwerp en de indeling van de eigen woning en de inrichting van de openbare ruimte. De Nederlandse wetgeving stelt eisen bij het bouwen van een woning, maar verder krijgen de zelfbouwers zoveel mogelijk vrijheid om hun woonwensen te realiseren. Ook gaan ze experimenteren met duurzame energie, opgewekt uit zon, wind en water. Samen met de toekomstige bewoners is het ontwikkelingsplan afgerond en is in korte tijd een nieuw bestemmingsplan gemaakt en vastgesteld.

Cultuuromslag bij gemeenten
Experimenten als ‘Plant je vlag’ vergen durf, bestuurders moeten bereid zijn ‘los te laten’. En dat is nou net waar de Omgevingswet op uit is! De Omgevingswet zal echter pas verandering teweeg brengen als de mensen die met de wet moeten werken, daar in staat en bereid toe zijn. Of zoals Maarten Hoorn ook aangeeft: “de wezenlijke verandering zit in de gedragsverandering, bestuurscultuur en andere procesvormen”. Natuurlijk moet je als bevoegd gezag nog wel enkele kaders stellen, zoals het hanteren van het Bouwbesluit en het aanvragen van een Omgevingsvergunning bij het bouwen van een woning. Maar binnen die kaders lijken bewoners bijvoorbeeld prima in staat om gezamenlijk invulling te geven aan hun eigen woonwensen en zelfs de inrichting van de lokale leefomgeving. ‘Plant je vlag’ laat zien dat daar eigenlijk niet eens een Omgevingswet voor nodig is…

Meer weten?
Wilt u meer informatie? Dan kunt u contact opnemen met Roald Schel, adviseur van het Kenniscentrum Omgevingswet, via tel. nr. 06 28 42 18 62 of via e-mail: roaldschel@kcomgevingswet.nl.

Bronnen

• Workshop Congres Roadshow Omgevingswet, Nijmegen,19 september 2016
• Artikel ‘Minder regels, meer gezond verstand’, Maarten Hoorn, 21 juli 2016, Platform 31.
  Link: http://www.platform31.nl/nieuws/minder-regels-meer-gezond-verstand
• Website project ‘Plant je vlag’: http://www.plantjevlag.nl/