2021 is dichterbij dan je denkt…

De Omgevingswet is een ingrijpende verandering met een lange aanloop en 1-1-2021 lijkt nog ver weg. Dit zorgt ervoor dat gemeenten geen gevoel van urgentie hebben. Echter, welbeschouwd hebben we nog maar iets meer dan twee jaar. Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) is natuurlijk nog niet klaar en sommigen vragen zich af of het überhaupt wel gaat werken. Ook dat nodigt gemeenten nog niet uit om in actie te komen. Waarom zijn er dan toch gemeenten die al wel prioriteit geven aan de voorbereidingen?

Gemeentelijke regelgeving

Enkele gemeenten zijn voortvarend aan de slag met het inventariseren van alle lokale regelgeving die onder het nieuwe regime gaat vallen en die aangepast moet worden. Ook brengen zij in beeld welke rijksregelingen over gaan naar gemeenten (de bruidsschat). De noodzakelijke aanpassing van al die lokale regelgeving vergt nog veel voorbereiding en lange bestuurlijke besluitvormingstrajecten; die twee jaar zijn daarmee zo voorbij.

Ruimtelijke plannen

Gelukkig gaan de bestaande ruimtelijke plannen per 1-1-2021 van rechtswege over. Daar hoeft de gemeente dus niet per se iets aan te doen. Hoewel, in de praktijk blijken er in de loop der tijd fouten en inconsistenties in de plannen en kaarten zijn geslopen of zijn deze op onderdelen (technisch) achterhaald. Tot 1-1-2021 kunnen bestaande plannen nog ‘administratief’ aangepast worden om ‘schoon over de streep’ te gaan en er straks goed mee te kunnen werken. Daarna moeten eventuele fouten hersteld worden door het hele plan opnieuw vast te stellen. Daarbij moet het natuurlijk ook volledig voldoen aan de nieuwe eisen van de Omgevingswet. Voorkomen is dus beter dan genezen.

Investeren in gegevensbeheer

De Omgevingswet gaat uit van transparante informatie en gegevens. Een deel van deze gegevens is afkomstig van gemeenten. Gemeenten hebben in de afgelopen jaren gelukkig al fors geïnvesteerd in gegevensopbouw. Toch blijft kwaliteit, beheer en met name gegevensconsistentie nog wel een aandachtspunt. Het is bij de gemiddelde gemeente nog niet op het benodigde niveau. Hierin investeren lijkt de meest toekomstbestendige investering op het gebied van informatievoorziening. Niet alleen voor de Omgevingswet, maar ook voor klantgerichte dienstverlening, informatieveiligheid, privacy en datagedreven sturen.

Applicaties, koppelingen en standaarden

Tot slot heeft het DSO uiteraard veel impact op de gemeentelijke informatievoorziening. Hiervoor is minimaal inzicht nodig in de systemen die nu in gebruik zijn. Juist in het fysieke domein zijn er bij de gemiddelde gemeente veel en uiteenlopende applicaties in verschillende organisatieonderdelen in gebruik. Bijvoorbeeld voor vergunningverlening, toezicht en handhaving, bestemmingsplannen en voor geo-informatie. Door die veelheid en verscheidenheid ontbreekt het vaak aan inzicht en overzicht.

Vervolgens is het de vraag of al die applicaties straks nog nodig zijn en aangepast moeten worden aan nieuwe standaarden. Dit inzicht is noodzakelijk om desinvesteringen te voorkomen. Het DSO is nog niet gereed, maar het is zeker dat het eraan komt en de inhoud en omvang is voldoende duidelijk om deze analyses te kunnen doen.

Ook al lijkt 2021 dus nog ver weg: benut de doorlooptijd die er nog is. Dit voorkomt veel werk op het laatste moment en onnodig zware belasting voor betrokkenen.

Heeft u vragen of opmerkingen? Deze zijn uiteraard welkom!